Loại bánh trôi - bánh chay, xuất phát từ những chiếc bánh Trung Quốc là hai tấm bánh cổ truyền tại miền Bắc Việt Nam. Hai loại bánh này thường đi liền thành một, phổ biến nhất trong event Tết Hàn thực vào mùng 3 tháng ba âm lịch hàng năm, có cái tên là "ngày bánh trôi từng cái bánh chay
Bột nước thuộc về gạo nếp lẫn gạo trắng, đường phèn, nước hoa bưởi, dừa nạo, vừng (mè) đã xát vỏ. Đối với riêng bánh chay thì thêm đỗ xanh, đường cát, bột đao hoặc bột sắn khô dây, chút gừng giã nhỏ vắt lấy nc
Làm bột vỏ bánh
Gạo nếp lẫn gạo tẻ hay hay theo tỷ lệ nếp: tẻ là 9: một hoặc 8: 2, bóp sạch, ngâm mềm, nặn sơ lại cho sạch rồi đem xay nhuyễn trong cối xay có lấy nước vào từ từ, trút bột nước vào bịch vải treo lên bỏ ráo nước, nhào lại bột cho thật dẻo, mịn.
Cách làm bánh trôi
Lớp vỏ: bột vỏ bánh viên thành các viên nhỏ đều nhau, chu vi khoảng 2cm.
Nhân bánh: Đường trắng phèn xắt thành những viên vuông nhỏ hoặc đường trắng phèn cũng chọn những viên nhỏ.
Trang trí: dừa nạo, mè xát vỏ rang vàng.
Cho nhân vào lõi viên bột nhỏ ngon được nhào nặn ở trước và để vào lòng bàn tay trái, dùng 2 bàn tay ve tròn đưa kín đường. Đun nước sạch sôi, thả nhẹ nhàng những viên bánh vào luộc sau đó đun nhỏ lửa, khi nào món bánh nổi lên là vừa chín, bạn vớt ra, thả vào chậu nước lạnh mang săn mình và đỡ bị dính, cho bánh vào đĩa, gạn khô nước lọc. Rắc vừng (rang vàng, xát bỏ vỏ) lên mặt bánh hoặc dùng 1 cái thìa chấm mặt đế thìa vào vừng tiếp đó chấm lên từng tấm bánh cho đẹp. Có thể vãi nước hoa bưởi rồi một ít sợi sợi dừa cạo lên trên sản phẩm dành cho bạn cho thơm, tiếp đó ăn nguội. Với loại bánh trôi mặn thì lõi bánh làm bằng bột đậu xanh, thêm ít mắm muối mặn. Bánh trôi mặn thông thường có trong món chè thập cẩm.
Thực hiện món bánh chay
Vỏ bánh: giống lớp vỏ trôi, nhưng bột được nặn từng viên lớn hơn một chút, kích thước khoảng 3 đến ba, 5 cm.
Nhân bánh: Đậu xanh ngâm mềm, đãi sạch vỏ, hấp hay đồ chín, xúc ra đem giã nhuyễn, chừa lại một ít chưa giã để trang trí. Sốt phần đậu xanh thơm giã với đường, vê lại bằng cỡ vừa hơn viên bánh trôi kể trên một chút.
Nước sạch đường: Quấy bột sắn dây hoặc bột đao với nước tinh khiết pha đường, kèm 1 chút nước gừng, bật bếp nhỏ lửa, đảo đều tay lấy bột hơi sánh lại cộng thêm không bị cháy khét ở đáy nồi.
Các nguyên liệu trang trí: tương tự như những chiếc bánh trôi, có thể kèm xí đậu xanh đã hấp chín nhưng chưa giã.
Nặn bột mỏng thiệt là đều ra rồi cho lõi vào giữa, vê tròn lại cho kín tâm rồi ấn bánh hơi dẹt một chút (có một số địa phương không ấn dẹt từng cái bánh ra từ trước, mà đợi khi bánh chín tới vớt ra sẽ cho vào mỗi bát, dùng thìa đì hơi dẹt bánh). Luộc bánh trong nước sôi già, khi bánh nổi lên là đã chín vừa. Cho bánh ra chén, múc nước đường ruôn ngập bánh, rắc mè (rang vàng, xát loại vỏ) hoặc rắc xíu đậu xanh hấp mới chín lên trên, có thể thêm 1 ít sợi dừa nạo sau đó nước hoa bưởi bỏ thơm.
1. Cách bảo quản bột
Những tấm bánh trôi mà các bạn vẫn thường thấy được làm tới từ bột nếp khô hoặc bột gạo nếp ướt. Vì vậy cũng sẽ có 2 cách lưu trữ bột làm bánh trôi đối với 2 loại bột này.
Cách bảo quản bột khô
Bạn bảo quản bột nếp gạo khô như thế nào? Bột của bạn có bị vật nặng đì lên hay không? Mọi người có để bột tới từ nơi khô thoáng ko? Trong quá trình vận chuyển bột có thể bị dí nặng, nén chặt bởi các yếu tố vỏ ngoài nên khi bạn lựa bột về thì cần làm tơi bột trước khi làm bánh hoặc cất đi nhé!
Bạn dội bột sau khi mua về vào một hộp sạch, khô có lắp đậy, dùng thìa đảo nhẹ, đều cho bột tơi lên. Đậy kín lắp hộp lại và đặt lên cao, chỗ ráo thoáng.
Cách bảo quản bột ướt
Bột bánh trôi ướt là bột được xay từ gạo nếp đã ngâm nước cho dẻo. Bột dẻo, mịn với nhau khối. Bột ướt này bạn bảo quản trong ngăn tê tê tủ lạnh nhé. Trước khi cho vào tủ lạnh thì mọi người phải dùng nilong cuộn kín bột lại đặt bột không bị hết nước.
Với loại bột này thời gian bảo quản sẽ được ngắn hơn bột khô (khoảng 3 - 4 ngày), bởi bột được thực hiện từ gạo đã ngập nước qua nước nên sẽ nhanh bị lên men và bị chua.
2 Bảo quản bột trước trong khi bánh
Đối với bột khô: Trước khi làm những chiếc bánh bạn đổ bột trong hộp ra 1 vại to, dùng thìa khuấy đều lần nữa cho bột tơi, không bị vón cục. Tiếp đó sau đấy là xảo bột với các nguyên liệu cần có rồi nhào bột cùng với nước cho thật dẻo thơm để bắt đầu cho 1 công thức bánh trôi bất kì.
Đối với bột ướt: Sau thời gian lưu quản trong tủ lạnh bột sẽ bị cứng lại. Khi bạn muốn làm bánh các bạn phải để bột ra ngoài trước khoảng 15 - 20 phút, kế đó bạn nhào lại bột với 1 chút nước mới đun sôi. Nếu bột vẫn ráo thì bạn cho thêm nước lọc vào nhào đến khi bột quyện dẻo lại, ko dính tay là được. Các bạn chú ý là phải lấy từ từ nước ấm vào đảo bột thôi nhé!